کودکی که به لحاظ جسمی سالم به نظر میرسد، ممکن است به لحاظ روانی مشکلاتی داشته باشد.
بهره هوشی کم، عقب ماندگی ذهنی یا اوتیسم از جمله مشکلاتی هستند که ممکن است کودک ما با آنها دست به گریبان باشد.

در یک انسان بزرگسال یا نوجوان و یا حتی کودکی که بیشتر از چهار سال سن دارد، رفتارهای نامتعارف اجتماعی و ارتباطی او به راحتی قابل تشخیص است. ناتوانی یا کم توانی در صحبت کردن، عدم توانایی یا کم توانی و یا عدم میل و علاقه به ارتباط با دیگران، ترس و وحشت و اضطراب، اختلال یا کم توانی یا ناتوانی در یادگیری و مشکلاتی مانند اینها از جمله رفتارها و اختلالاتی است که به راحتی در افراد بالای چهار سال قابل تشخیص است.

برعکس راحتی تشخصی اختلالات یا بیماری های عقلی و روانی در افراد بالای چهار سال، در کودکان و یا نوزادان، تشخیص سلامت یا عدم سلامت روانی کودکان زیر چهار است امری دشوار، شبهه انگیز و پر چالش است و معمولا” هر چه سن کودک کمتر باشد، این دشواری تشخیص سلامت یا عدم سلامت روانی – عقلی او مشکل تر و شک برانگیز تر میشود.

اما اگر کمی درباره توانایی هایی که از کودک در سنین مختلف انتظار میرود بدانیم، میتوانیم سلامت و یا عدم سلامت روانی – عقلی کودک مان را کم و بیش مورد ارزیابی قرار دهیم.

مشخصه های سلامت روانی در نوزادان یک تا شش ماهه

نوزاد یک الی شش ماهه، باید در همان ماه های نخستین زندگی، هر از گاهی لبخند بزند. لبخند نوزادان تازه متولد شده معمولا” کوتاه است و به اندازه یک تا سه ثانیه بیشتر طول نمی کشد. در ماههای سوم و چهارم معمولا” خنده ها رفته رفته طولانی تر میشود و در ماه های پنجم تا ششم زندگی، با غان و غون کردن همراه است.

نوزاد سالم به لحاظ روانی، بعد از دو ماهگی باید نسبت به اشیاء واکنش نشان دهد و به آنها خیره شود. مثلا” یک نوزاد دو، سه ماهه بعد از دیدن یک عروسک رنگارنگ، باید به آن خیره شود و با چشمانش روی عروسک تمرکز کند و از بعد از سه، چهار ماهگی باید علاقه داشته باشد که اسباب بازی های کوچک یا اشیاء رنگارنگ را در دست و در مشتش بفشارد.
پس از چهار، پنج ماهگی، از یک کودک سالم انتظار میرود که به صداها هم واکنش نشان دهد و با شنیدن صداهای مختلف، توجهش به منبع صدا جلب شود.

در همان ماه های چهارم یا پنجم، کودک باید علاقه داشته باشد بنشیند و برای نشستن تلاش کند. بعضی از کودکان در همان ماه های چهارم ، پنجم موفق به نشستن های کوتاه مدت میشوند و بعضی موفق نمیشود اما تلاش و تقلا برای نشستن در این ماه ها باید در کودک وجود داشته باشد.

همزمان با تلاش کردن برای نشستن، از یک کودک سالم باید توقع داشت که برای غلت زدن هم تلاش کند و خودش را به این طرف و آن طرف بغلتاند. باید توجه داشت که غلت زدن با سینه خیز رفتن تفاوت دارد.

علائم سلامت روانی کودک در شش تا چهارده ماهگی

در ماه های شش تا نه ماهگی بعد از تولد، توانایی های نگه داشتن اشیاء و تمرکز چشمی بر روی اسباب و وسایل و اشخاص و نیز توجه به صداهای اطراف و منابع صدا افزایش می یاید و این افزایش توجه و تمرکز در رابطه با مواردی که ذکر شد باید در یک کودک سالم شش تا نه ماهه نمود پیدا کند و پیشرفت در این امور قابل رصد باشد.

معمولا” یک کودک سالم نه ماهه، براحتی میتواند بنشیند و غلت زدن او به سینه خیز رفتن تبدیل میشود. در این ایام کودک تلاش میکند که اولین کلمات خود را به زبان بیاورد. هر چند ممکن است صبر برای شنیدن اولین کلمات تا چهارده ماهگی هم به درازا بیانجامد.

از حدود شش، هفت ماهگی باید انتظار غذا خوردن با انگشتان دست را در کودک داشته باشیم که البته بیشتر به یک کثیف کاری شبیه است و در حدود ۱۲ ماهگی معمولا” کودک سعی میکند که قاشق را در هنگام غذا خوردن به دست بگیرد و با آن غذا بخورد.

در سن نه ماهگی، کودک سالم علاقه خود را به راه رفتن نشان میدهد و سعی میکند روی پاهایش بایستد و برای راه رفتن تلاش و تقلا میکند و هر چه بر ماه های سنش افزوده میشود، این علاقه در او شدیدتر میشود و برای راه رفتن بیشتر تلاش میکند.

یک کودک سالم در سنین چهارده تا چهل ماهگی

وقتی کودک به سن چهارده ماهگی میرسد، وارد مرحله ای شده است که به اصطلاح از آب و گل درآمده و کودک سالم در این سنین، کودکی است که بتواند بسیاری از کارهای خودش را انجام دهد و رفته رفته نیاز و احتیاجش به والدین برای انجام کارهای روزانه اش کمتر و کمتر شود.

یک کودک سالم چهارده ماهه باید بتواند مشکلات ساده زدگی روزمره خودش را حل کند. مثل پیدا کردن اسباب بازی ها و وسایل شخصی اش یا آب دادن به گلدان اتاق خوابش. باید در نظر داشت که راه افتادن و توانایی راه رفتن بی عیب و نقص معمولا” نباید طولانی تر از سن هجده ماهگی کودک شود.

در سنین چهارده تا سی ماهگی، زمانی است که کودکان شروع به ساختن جملات میکنند. هر چند که توانایی صحبت کردن در کودکان متفاوت است و ممکن است یک کودک در یک سالگی براحتی توانایی صحبت کردن داشته باشد و کودک دیگر تا سی ماهگی زبان باز کردنش طولانی شود. باید توجه داشت که این تفاوت ها در نحوه و زمان زبان باز کردن کودکان طبیعی است و جای نگرانی ندارد و البته خوراندن تخم کبوتر نیز هیچ تاثیری در زبان باز کردن بچه ندارد!

در حوالی سن سی ماهگی باید از کودک توقع داشت که توانایی لباس پوشیدن یا لباس از تن درآوردن را داشته باشد و برای آموزش توالت رفتن آماده باشد. در همین دوران یعنی زمانی که کودک براحتی راه می رود و توانایی حل مشکلات پیش پا افتاده روزمره اش را دارد و لباسهایش را میتواند بپوشد یا از تن درآورد، باید برای توالت رفتن آموزش ببیند و حداکثر تا چهل ماهگی باید توانایی دفع مدفوع و ادرار در دستشویی را داشته باشد.

0 دیدگاهبستن دیدگاه‌ ها

ارسال دیدگاه

اشتراک در پادکست کانال کودک

پس از انتشار هر اپیزود برایتان ایمیل میفرستیم

قول می دهیم که اسپم ارسال نشود :)